Tuesday, February 21, 2017

Liệu Youtube có nên có thêm nút đồng

Gần đây sự kiên kênh của Sơn Tùng là kênh đầu tiên ở Việt Nam nhận nút vàng của Youtube đã làm nức lòng người làm youtube Việt Nam. Có lẽ không một nhà sáng tạo nào lại không muốn kênh của mình được youtube ghi nhận thánh tựu bằng những phần thưởng có ý nghĩa như vậy. Nhớ lại ngày nào số kênh nhận được nút bạc mới đếm trên đầu ngón tay thì giờ đây, con số ấy đã nhiều vô kể, đếm cả trên đầu ngón chân cũng chưa hết^^.
Những năm gần đây, youtube phát triển mạnh và ngày càng phổ biến, điều kiện tiếp cận thế giới mạng của mọi người cũng rộng mở hơn, nhiều người có máy tính, có điện thoại thông minh, ... đó đều là những điều kiện vô cùng thuận lợi để những nhà sáng tạo phát triển kênh, thu hút người xem và người đăng ký nhanh chóng, cũng có nghĩa là mục tiêu đạt được 100.000 người đăng ký gần hơn và dễ thực hiện hơn.
Tuy nhiên phải ghi nhận 1 thực tế là điểm hoa các kênh đã được youtube ghi nhận như vậy hầu hết đều là các kênh có nội dung giải trí hoặc thiên hướng giải trí, cũng dễ hiểu bởi đây là mảng dễ thu hút người xem nhất. Điều ấy có nghĩa gì?
Ở đây phải là chê công chúng Việt Nam chỉ biết đến giải trí mà thờ ơ với những mảng nội dung khác như học thuật, giáo dục, văn hóa,...Mà đơn giản chỉ muốn nói là những mảng nội dung ấy khá đặc thù và kén người xem, do đó để đạt được 100.000 người đăng ký chẳng khác nào chỉ gặm toàn xương xẩu mà mong béo lên được, khó khăn đến độ có lẽ không bao giờ thực hiện được. Nhưng những người chọn làm những nội dung ấy cũng rất đáng được khích lệ đặc biệt là vì sự đóng góp của họ vào những lĩnh vực ấy như phát triển giáo dục, quảng bá văn hóa, phổ biến tri thức,.. Thực tế là những kênh ở mảng nội dung này khá lành mạnh và uy tín, không reup, không khiêu dâm, bạo lực,...Nếu như có những phần thưởng với yêu cầu thấp hơn chẳng hạn như nút đồng thì tốt biết bao, có giá trị khích lệ biết bao. Nhưng chuẩn thấp hơn thì cũng đồng nghĩa nhiều người đạt được hơn, dù là nút đồng cũng có phải là vỏ hến đâu mà lắm thế mà nhặt được về đem đi tặng.
Nói vui vậy nhưng có lẽ youtube nên cân nhắc đến một vài chính sách hay cơ chế khuyến khích hơn đối với những mảng nội dung đặc thù, đó không chỉ có ý nghĩa với người sáng tạo mà còn còn đóng góp to lớn cho sự phát triển của cộng đồng mạng ở nhiều khía cạnh, chẳng hạn người xem có cơ hội tiếp cận với mảng học thuật, tích lũy tri thức,...

Youtube nên có cơ chế bồi thường

Thời gian gần đây, thấy kha khá người kêu ca là làm nội dung sáng tạo chân chính nhưng bị youtube khai tử một cách thiếu công bằng. Tôi cũng là người từng trải qua hoàn cảnh chớ trêu ấy nên rất hiểu, cảm giác đứa con tinh thần mình đầu tư bao nhiêu bỗng nhiên không còn nữa đau đớn biết chừng nào chứ đừng nói, mất đi khoản thu nhập cũng không thể nào đáng tiếc bằng việc mất đi những video dày công đầu tư thực hiện.
Tỉ lệ kháng cáo thành công khá ít, đa số có kháng cáo cũng chỉ nhận được những tin nhắn phản hồi tự động chẳng có tác dụng gì. Dù may mắn kháng cáo thành công và lấy lại được kênh thì cũng mất kha khá thời gian sau đó kênh mới phục hồi lại được nguyên trạng như ban đầu chưa kể là thời gian bị tạm ngưng là mất đi bao nhiêu thu nhập đáng lẽ có.
Nhưng dù được minh oan, youtube cũng chẳng có được câu xin lỗi, người sáng tạo và youtube là quan hệ đối tác nhưng vai trò và quyền lợi của người sáng tạo còn tương đối bị động và hạn chế, cảm giác như việc họ chấm dứt kênh của mình một cách thiếu công bằng rồi trả lại đã là một ơn huệ.
Đã đến lúc người sáng tạo cần được tôn trọng và đãi ngộ thỏa đáng hơn. Mà cần thiết nhất đó là cơ chế bồi thường cho khoản thu nhập bị thiệt hại trong thời gian kênh youtube của bạn chị tạm ngưng vô lí. Về lâu về dài, youtube nên cân nhắc kỹ trước khi quyết định chấm dứt tài khoản, đừng để người sáng tạo phải oan ức, rồi mỏi mòn khiếu nại mà chẳng biết có được xem xét hay không.